Rowan is de zoon van Tine en Djiwo, geboren op 27/5/2022 en overleden op 29/5/2022. (zijn verhaal: www.rowanweenasbelmans.be )
Van alle impactvolle gebeurtenissen die kunnen voorkomen in een mensenleven, is het verliezen van een kind veruit één van de meest hartverscheurende. Hoe ga je om met de hoeveelheid en diversiteit aan emoties die daarbij komen? Hoe begin je überhaupt aan de verwerking daarvan?
Één van de antwoorden op deze vragen hebben Tine en Djiwo op een héél bijzondere manier geformuleerd: ze organiseerden eind 2022 een herinneringsdag voor Rowan. Om zijn bestaan te vieren en om het gemis te rouwen. Om het verhaal van hun ouderschap en zoon te delen met wie ze graag zien.
Gedurende een hele dag waren mensen welkom op de cohousing waar Tine en Djiwo wonen, om op hun eigen tempo deel te nemen aan de vele manieren van vieren en rouwen om Rowan.
Er was een stilteplek om hem te eren: de Rowan-zaal. Zijn verzorgingskussen lag er, met zijn urne op. Zijn koesterkoffer, tekst en kunst van zijn grootouders en zijn peters-trio, kunst en een luisterverhaal van Tine, een foto-wolk vol foto’s van iedereen die Rowan meenam op reis in de zomer, een knutsel- en schrijfhoekje voor kinderen waar ze Tine, Djiwo en Rowan iets konden toewensen. Sommigen bleven een paar minuten in de Rowan-zaal, anderen meer dan een uur. Maar iedereen kwam vervuld van emotie buiten.
Ook het persoonlijk verdriet van iedereen die er was, kreeg ruimte. Aan de ingang van de Rowan-zaal stond een tafel met stiften. Mensen konden hier de namen noteren van wie zij (ook) missen. Zo gaven ze verdriet letterlijk een naam en werden ook andere gemiste geliefden meegenomen op Rowans dag.
En er werd ook gevierd! Bij het binnenkomen kreeg iedereen een glas in de hand om te klinken op het ouderschap van Tine en Djiwo. Naast taart en cake lagen er ook verbindende vragen op tafel. Zo brachten ze - ter ere van Rowan - iedereen nóg dichter bij elkaar.
Naast een plek om te eren en eentje om te vieren, werden er ook bomen en bloembollen van dankbaarheid geplant. De buurttuin naastvan de cohousing staat dankzij Rowan en de vele helpende handen die dag nu vol jonge boompjes, klaar om ooit een heerlijke bos te vormen. Naast een veld van bloemen, die niet alleen met veel liefde maar ook met dankbaarheid in de grond werden gestoken. Iedereen noteerde waar die dankbaar voor is en stak dat in een groeipapiertje mee met de bloembollen de grond in. Tot slot bouwde iedereen mee aan een steenman in de buurttuin. Jong én oud, iedereen stapelde mee aan een blijvende stilte-plek voor Tine en Djiwo, waar zij Rowan altijd kunnen komen koesteren.
“Het uitdenken van deze dag was zo’n belangrijke onderdeel van onze rouwperiode. Het was fijn om met Charlotte hierover te kunnen brainstormen en pingpongen. Samen ideeën finetunen, met ook een professionele blik op de dag. Bij de voorbereiding en de dag zelf heeft Charlotte zoveel stress van ons weggenomen door het algemeen overzicht te bewaren en te coördineren. Daar zijn we haar zo dankbaar voor, want dat maakte dat we zelf echt ‘aanwezig’ konden zijn en de dag ten volle konden beleven. Bovendien waren alle helpende handen (heel wat vrienden en familie) heel erg enthousiast over Charlottes aanpak. Ook al was het zo’n intense dag en was er veel volk, Charlotte was altijd zo warm, behulpzaam en oplossingsgericht.”
- Tine en Djiwo -
Wat Tine en Djiwo hebben gecreëerd met de herinneringsdag voor Rowan is ongelooflijk. Ik vind het énorm indrukwekkend hoe zij symbolen, taal en handelingen aanreikten om hun omgeving te betrekken bij wie Rowan was en is en hoe zijn aanwezigheid in hun leven voelde en voelt. Het feit dat iedereen zo mooi een eigen ritme kon aannemen in het beleven van Rowan’s verhaal die dag en het bouwen aan herinneringen rond hem, voelde heel uniek. Ik ben ervan overtuigd dat élke aanwezige diep geraakt werd, zowel de volwassenen alsook de vele kindjes die er graag bij waren. Hierdoor dragen niet alleen Rowan, maar ook Tine en Djiwo bij aan meer verbinding, engagement en dankbaarheid op deze wereld. Zelden een dag meegemaakt waarop ik in zoveel mooie mensen hun ogen mocht kijken en begroet werd met zo gigantisch veel liefde. Heel dankbaar dat Redemeer hier deel van mocht uitmaken.
Ben je geraakt of geïnspireerd door de herinneringsdag van Rowan? Neem dan gerust contact op. Zowel ikzelf als Tine delen hier graag ervaringen over.
herdenking broer
Op vraag van een zus maakte Redemeer een ritueeltje om haar broer te herdenken. Wanneer iemand sterft, rouwt elke betrokkene anders. Dit komt omdat iedereen sowieso anders rouwt, maar ook omdat mensen zich anders verhouden tot de persoon in kwestie. Hoe beleef je het verlies van iemand als vriend, ouder, (ex-)partner, nicht, neef, nonkel, tante, collega, leraar, kennis, … zus of broer?
Wat gebeurt er met je zussen-rol als er plots een broer wegvalt? En (hoe) evolueert dat over de jaren heen? Hoe doe je dat überhaupt: iemand herdenken na 9 jaar afwezigheid? Met deze vragen vroeg de zus in kwestie een koester-traject aan bij Redemeer. Dat resulteerde in een moment (ceremonie) waarop een op maat gemaakt ritueeltje werd overgedragen: een reeks handelingen en een duidelijke symboliek waarmee ze - wanneer ze daar de nood toe voelde - haar broer kan herdenken. Dit dus specifiek als zus en op zo’n danige manier dat álle emoties welkom zijn.
“Na het overlijden van mijn broer was ik op zoek naar manieren om om te gaan met het verdriet. Om stil te staan en liefde te voelen… Om te rouwen … te vloeken. Charlotte luisterde naar wat er in mij omging en maakte op basis daarvan een ritueel. Het zijn drie achtereenvolgende handelingen die ik zelf kan uitvoeren wanneer ik er nood aan heb. Het helpt me om alles emotioneel even open te zetten. In plaats van elk uur bezig te zijn met het verdriet, er af en toe een keer heel diep in te duiken, er ruimte voor te maken, alles toelaten. Ik vond het een beetje spannend, want had het niet in de hand en voor hetzelfde geld voelde het niet juist aan of zo. Maar het voelde wel juist en natuurlijk, binnen mijn comfortzone, maar met dat tikkeltje meer betekenis en bewustzijn. De bedachtzame en creatieve toetsen van Charlotte waren een meerwaarde.”